Ofis Çalışanlarında Sık Gözlenen Rahatsızlıklar
Bir hastalık grubu olan Mesleki Kas İskelet Hastalıkları (MKİH); bel, boyun, kollar, eller ve el bileklerinde ağrı ve hareket kısıtlılığı ile seyreder. Ofiste bilgisayar başında çalışanların yaygın olarak karşılaştığı bir sağlık sorunudur.
Tekrarlamalı ve zorlamalı hareketlere, vücudun çalışırken kötü bir pozisyonda olmasına ve kullanılmasına, işyerindeki yetersiz ergonomik koşullara bağlı olarak gelişen bu rahatsızlıklar sonucunda iş verimliliği ciddi olarak azalır. Şikayetlerin artmasıyla çalışanlar için yüksek tedavi harcamaları, işveren için ise iş gücü kaybı ve hatta çalışanlara tazminat ödenmesi gibi çok ciddi maddi kayıplar oluşabilir.
Bilgisayar kullananların %70’inden fazlasında MKİH ile ilgili şikayetler mevcuttur. Ayrıca gözlerde ağrı, yanma, batma ve görme bozuklukları ile baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik gibi şikayetler de sıklıkla görülmektedir.
En Sık Gözlenen Mesleki Kas İskelet Sistemi Hastalıkları
- Karpal Tünel Sendromu (El bileğinde bulunan medyan sinir el bilek kanalında sıkışır)
- Gergin Boyun Sendromu (Boyun kaslarının zorlanması sonucu ortaya çıkar)
- Başparmak ve el bileğinde tendon iltihaplanması
- Omuz ve dirsekte tendon iltihaplanması
- Bel ağrısı
MKİH’nın Belirtileri
Boyun, kollar, el bilekleri, eller ve parmakların bir veya birkaçında birlikte gözlenen:
- Ağrı
- Uyuşma, karıncalanma
- Güçsüzlük ve hareket güçlüğü
- Baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik
MKİH Oluşturan Risk Etmenleri
Fiziksel Risk Etmenleri
- Vücudun uygun olmayan pozisyonlarda kullanımı
- Uygun olmayan pozisyonda oturma
- Uzun süreli aynı pozisyonda çalışma
- Tekrarlamalı ve zorlamalı klavye ve fare kullanımı
Ergonomik Risk Etmenleri
- İş yerindeki oturma yerinin, masanın, ekranın, klavye ve fare kullanımının çalışana uygun olmaması
- Aydınlatma, ortam ısısı, nem seviyesi gibi çevresel etkenlerin yetersizliği
- Aşırı gürültü
Psikososyal Risk Etmenleri
- İşte memnuniyetsizlik
- Ağır iş yükü sorumluluğu
- Monoton iş
- Yetersiz iş arkadaşı ve amir desteği
Kişisel Risk Etmenleri
- Yaşın ilerlemesi
- Kondisyon yetersizliği
- Kadınlarda cinsiyet ile ilgili gelişen sorunlar
- Sigara kullanımı
MKİH’de Tedavi
Bu rahatsızlıklar oluşmadan önce, her işyerinde çalışanlara verilmesi elzem olan ergonomi eğitimleri ve yapılması gereken ergonomik iyileştirmeler MKİ Hastalıklarını önleyebilir. ABD’de yapılan bir araştırmada çalışanların MKİH için yapılan sağlık harcamaları ve iş gücü kaybının maliyetiyle; bunları önlemek amacıyla çalışanlara verilmesi doğru olan “ergonomi eğitimi” ve “uygun ergonomik işyeri ortamı oluşturulması” toplam maliyeti arasındaki fark yaklaşık 25 kat olarak ölçülmüştür.
Önlem almak ve korumak, tedavi etmekten her zaman hem daha ucuz hem de daha insanidir.
Ayrıca iş yerlerinde ofis çalışanlarının uygulayabileceği basit egzersizler, kaslarını güçlendirir ve gevşemeyi sağlar, bu durum da tedavide önemli bir rol oynar.
Korunma ve Ergonomi Eğitiminin Parametreleri
- Hastalıklar ve risk etmenleri
- Bilgisayar kullanımı esnasında boyun, sırt, el bilekleri ve ellerin doğru pozisyonlarda tutulması
- Düzgün oturma ve durma
- Günlük yaşamda vücudu doğru kullanma
- İş yerlerinde uygulanabilen egzersizler
- Fiziksel aktivite
MKİH’de tedavi şansı zaman ilerledikçe azalır. İlaç, fizik tedavi ve cihaz kullanımı gibi tedavi seçenekleri ile ağrı azaltılmaya çalışılır. Ağrı, uyuşma, karıncalanma gibi şikayetler birkaç günlük istirahat ile iyileşmiyorsa, sıkça tekrar yaşanıyorsa ve özellikle güçsüzlük şikayeti varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Kimlere Ameliyat Önerilir?
- Karpal Tünel Sendromu ve boyun fıtığında kol ve elde uyuşma ve güçsüzlük varsa, uygulanan ameliyat dışı tedavilerle rağmen şikayetleri ilerliyorsa…
- Bel fıtığı olanlarda ise idrar ve dışkılama alışkanlığında değişiklik ile ayak bileği, ayak ve ayak parmaklarında güçsüzlük ve hareket güçlüğü mevcutsa (düşük ayak)
Bu kişiye ameliyat önerilir. Yalnız son dönemde bu tür rahatsızlıklar için önerilen ameliyatsız çözümler karar vermeden önce mutlaka değerlendirilmelidir.